Giriş: Ucuz Uçak Bileti Bulmak Bir Sanattır, İşte Sırları
Hayalinizdeki şehre gitmek, yeni kültürler keşfetmek veya sadece sevdiklerinize kavuşmak için bir seyahat planlıyorsunuz. Ancak planlama aşamasının en başında karşınıza çıkan uçak bileti fiyatları, tüm hevesinizi kırabilir. Çoğu gezgin, seyahat bütçesinin en büyük kısmını ulaşıma, özellikle de uçak biletlerine ayırmak zorunda kalır. Peki, ya size ucuz uçak bileti bulmanın şans eseri olmadığını, tamamen doğru stratejiler ve bilgiyle mümkün olduğunu söylesek? Evet, doğru duydunuz. Akıllı bir gezgin olmak, yüzlerce, hatta binlerce lira tasarruf etmenizi sağlayabilir. Bu kapsamlı rehber, size bir sonraki seyahatinizde en uygun fiyatlı bileti yakalamanız için gereken tüm araçları, taktikleri ve püf noktalarını sunacak. Tarih seçiminin sihirli etkisinden, en iyi karşılaştırma sitelerinin nasıl kullanılacağına, havayollarının dijital tuzaklarından nasıl kaçınacağınıza kadar her detayı adım adım öğreneceksiniz. Artık pahalı biletlere veda etme ve seyahat bütçenizi keşfetmek istediğiniz yerlerde harcama zamanı. Kemerlerinizi bağlayın, çünkü akıllı ve ekonomik seyahatin kapılarını aralıyoruz.
Tarih Seçiminin Önemi: Ucuz Uçak Bileti Bulmak İçin Altın Kural
Uçak bileti fiyatlarını etkileyen onlarca faktör olsa da, hiçbiri seyahat tarihleriniz kadar belirleyici değildir. Fiyatlar, talebe göre dinamik olarak değişir ve bu talebi şekillendiren en önemli unsur zamandır. Bu nedenle, ucuz uçak bileti bulmak için atılacak ilk ve en önemli adım, tarihler konusunda esnek olmaktır. Sadece bir veya iki gün oynama yaparak bile bilet fiyatlarında %40'a varan indirimler yakalayabilirsiniz.
Peki, bu esnekliği nasıl lehinize çevirebilirsiniz? İşte tarih seçiminin altın kuralları:
- Haftanın Doğru Günlerinde Uçun: Genel kanı, hafta sonlarının en pahalı günler olduğudur ve bu kesinlikle doğrudur. İş seyahatleri genellikle Pazartesi başlar ve Cuma biter. Tatilciler ise Cuma akşamı yola çıkıp Pazar akşamı dönmeyi tercih eder. Bu yoğun talep, fiyatları tavan yaptırır. Yapılan araştırmalara göre, uçmak için en ucuz günler genellikle Salı, Çarşamba ve Cumartesi'dir. Bu günlerde seyahat ederek önemli ölçüde tasarruf sağlayabilirsiniz.
- Günün "Ölü" Saatlerini Tercih Edin: Kimse sabah 05:00'te veya gece yarısından sonra uçağa binmek istemez. İşte bu yüzden bu saatlerdeki uçuşlar genellikle daha ucuzdur. Eğer programınız uygunsa, günün ilk veya son uçuşlarını tercih etmek, cüzdanınız için harika bir seçenek olabilir.
- Sezonsallığı Göz Ardı Etmeyin: Her destinasyonun bir "yüksek sezonu" (high season) ve bir "düşük sezonu" (low season) vardır. Örneğin, Akdeniz sahilleri için yaz ayları, kayak merkezleri için kış ayları yüksek sezondur. Yüksek sezonda fiyatlar en az iki katına çıkabilir. Mümkünse, seyahatinizi "ara sezon" (shoulder season) olarak adlandırılan ilkbahar veya sonbahar aylarına planlayın. Hem daha uygun fiyatlarla karşılaşırsınız hem de kalabalıklardan uzak, daha keyifli bir tatil yaparsınız.
- Özel Günler ve Tatillerden Kaçının: Resmi tatiller, okul tatilleri, bayramlar ve yılbaşı gibi dönemler, herkesin seyahat etmek istediği zamanlardır. Bu dönemlerde bilet bulmak hem zorlaşır hem de fiyatlar astronomik seviyelere ulaşır. Eğer mecburi değilse, bu popüler tarihlerden bir hafta önce veya bir hafta sonra seyahat etmeyi deneyin.
Esnekliğin gücünü anlamak için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. Aynı rota için haftanın farklı günlerinde fiyatların nasıl değiştiğini görmek, planlamanızı şekillendirmenize yardımcı olacaktır.
| Gün | Fiyat Endeksi (100 = Ortalama) | Açıklama |
|---|---|---|
| Pazartesi | 110 | İş seyahatlerinin başlangıcı, genellikle pahalı. |
| Salı | 90 | Hafta ortası başlangıcı, genellikle en ucuz günlerden biri. |
| Çarşamba | 85 | Genellikle uçmak için en ekonomik gün olarak kabul edilir. |
| Perşembe | 105 | Hafta sonu tatili için yola çıkanların başlangıç günü, fiyatlar artar. |
| Cuma | 125 | Haftanın en yoğun ve en pahalı günü. |
| Cumartesi | 95 | Hafta sonu olmasına rağmen, Pazar'a göre daha uygun olabilir. |
| Pazar | 120 | Hafta sonu dönüşlerinin yoğun olduğu pahalı bir gün. |
En İyi Uçak Bileti Karşılaştırma Siteleri Nasıl Kullanılır?
Tek tek tüm havayolu şirketlerinin web sitelerini gezerek fiyat kontrolü yapmak, hem zaman alıcı hem de verimsiz bir yöntemdir. İşte bu noktada uçak bileti karşılaştırma siteleri, yani "uçuş arama motorları" devreye giriyor. Bu platformlar, yüzlerce havayolu ve seyahat acentesinin veritabanını saniyeler içinde tarayarak size en uygun seçenekleri sunar. Ucuz uçak bileti bulmak için bu siteleri doğru ve etkili bir şekilde kullanmak çok önemlidir.
Piyasada birçok karşılaştırma sitesi bulunsa da, bazıları özellikleri ve kullanıcı dostu arayüzleri ile öne çıkıyor:
- Skyscanner: En popüler ve kapsamlı sitelerden biridir. Özellikle "Her Yere" arama özelliği, bütçenize göre gidebileceğiniz yerleri keşfetmenizi sağlar. Aylık fiyat grafikleri sayesinde en ucuz günü kolayca bulabilir ve fiyat alarmı kurarak ilgilendiğiniz rotadaki fiyat düşüşlerinden anında haberdar olabilirsiniz.
- Momondo: Güçlü arama motoru ve şeffaf fiyat politikasıyla bilinir. Ek ücretleri ve bagaj kurallarını net bir şekilde gösterir. "Fiyat Analizi" özelliği, seçtiğiniz rota için en uygun rezervasyon zamanı, en ucuz havayolu ve mevsimsellik gibi konularda size değerli istatistikler sunar.
- Google Flights: Hızı ve sadeliği ile öne çıkar. Özellikle harita tabanlı "Keşfet" özelliği, belirli bir bütçeyle dünya üzerinde nerelere uçabileceğinizi görsel olarak gösterir. Fiyat grafiği, seçtiğiniz tarihlerdeki fiyatların ortalamanın altında mı yoksa üstünde mi olduğunu anında belirtir.
- Kayak: "Fiyat Tahmini" aracıyla, bilet fiyatlarının önümüzdeki 7 gün içinde düşme veya yükselme ihtimalini tahmin etmeye çalışır. Bu özellik, "şimdi mi almalı, yoksa beklemeli mi?" ikilemini çözmenize yardımcı olabilir.
Adım Adım Karşılaştırma Sitesi Kullanım Rehberi
Bu sitelerden en iyi şekilde faydalanmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Adım 1: Esnek Aramalar Yapın
Sadece belirli bir tarih girmek yerine, "Tüm Ay" veya "En Ucuz Ay" seçeneklerini kullanın. Skyscanner ve Google Flights bu konuda harika araçlar sunar. Bu sayede, planınızı en uygun fiyata göre şekillendirebilirsiniz.
Adım 2: Yakındaki Havalimanlarını Dahil Edin
Büyük şehirlerde genellikle birden fazla havalimanı bulunur. Ana havalimanı yerine, daha küçük ve bütçe dostu havayollarının kullandığı alternatif havalimanlarını aramanıza dahil etmek, şaşırtıcı derecede ucuz seçenekler bulmanızı sağlayabilir. Örneğin, İstanbul için arama yaparken hem "IST" hem de "SAW" havalimanlarını seçin.
Adım 3: Fiyat Alarmı Kurun
Biletinizi hemen almak zorunda değilseniz, bu özellik hayat kurtarıcıdır. İlgilendiğiniz rota için bir fiyat alarmı kurun. Site, fiyatlarda herhangi bir düşüş veya artış olduğunda size e-posta ile bildirim gönderir. Bu, doğru anı beklemenize olanak tanır.
Adım 4: Son Kontrolü Havayolunun Sitesinden Yapın
Karşılaştırma sitesinde en uygun fiyatı bulduktan sonra, rezervasyonu tamamlamadan önce mutlaka ilgili havayolu şirketinin kendi web sitesini de kontrol edin. Bazen havayolları kendi sitelerine özel anlık indirimler veya promosyonlar sunabilir. Bu son kontrol, aracı komisyonlarından kaçınmanızı da sağlayabilir.
Bilet Almak İçin En Doğru Zaman: "Ne Zaman Almalı?" Sorusunun Cevabı
Tarih esnekliği ve doğru arama motoru kadar önemli olan bir diğer konu da biletinizi ne zaman satın alacağınızdır. "Son dakika fırsatları" efsanesi, özellikle popüler rotalar ve yoğun dönemler için genellikle geçerli değildir. Havayolları, uçuş tarihi yaklaştıkça koltuk doluluk oranı arttığı için fiyatları yükseltme eğilimindedir. Dolayısıyla, ucuz uçak bileti bulmak için erken rezervasyon genellikle en güvenli yoldur.
Ancak "erken" ne kadar erkendir? Biletleri 1 yıl öncesinden almak da genellikle en pahalı seçeneklerden biridir çünkü havayolları bu kadar uzak bir tarih için talebi henüz ölçemez ve fiyatları standart (yüksek) seviyede tutar. İdeal olan, "altın rezervasyon aralığı" (prime booking window) olarak bilinen dönemi yakalamaktır.
- Yurtiçi Uçuşlar İçin: Genellikle uçuştan 1 ila 3 ay öncesi en ideal zamandır. Bu dönemde havayolları koltukları doldurmak için rekabetçi fiyatlar sunar.
- Uluslararası Uçuşlar İçin: Rota ve sezona bağlı olarak, uçuştan 2 ila 8 ay öncesi en uygun fiyatların bulunduğu aralıktır. Özellikle yoğun yaz veya tatil dönemleri için plan yapıyorsanız, 6 ay öncesinden biletlerinizi kontrol etmeye başlamanızda fayda var.
Yapılan bir araştırmaya göre, ortalama olarak en uygun bilet fiyatları kalkıştan yaklaşık 70-76 gün önce bulunmaktadır. Ancak bu sadece bir ortalamadır ve her rota için değişiklik gösterebilir. En iyi strateji, fiyatları erken dönemde takip etmeye başlayıp, ideal aralıkta satın almaktır.
| Rota Tipi | İdeal Zaman Aralığı (Uçuştan Önce) | Potansiyel Tasarruf Oranı |
|---|---|---|
| Yurtiçi (Kısa Mesafe) | 4-12 Hafta | %15-25 |
| Avrupa (Orta Mesafe) | 3-6 Ay | %20-35 |
| Kıtalararası (Uzak Doğu/Amerika) | 4-8 Ay | %25-40 |
Gizli Mod ve Çerezler: Havayollarının Fiyat Oyunlarını Bozun
Hiç aynı rota için birkaç kez arama yaptıktan sonra fiyatların gizemli bir şekilde yükseldiğini fark ettiniz mi? Bu bir tesadüf değil. Havayolları ve seyahat siteleri, tarayıcınıza "çerez" (cookie) adı verilen küçük dosyalar bırakarak aramalarınızı takip eder. Bir rotaya olan ilginizi fark ettiklerinde, sizi acele ettirip daha yüksek fiyattan bilet almaya teşvik etmek için dinamik fiyatlandırma uygularlar. Bu dijital tuzağa düşmemek için basit ama etkili iki yöntem vardır.
1. Her Zaman "Gizli Mod" Kullanın
Tüm modern web tarayıcılarında bulunan "Gizli Mod" (Incognito Mode, Private Browsing), arama geçmişinizi, çerezlerinizi ve site verilerinizi kaydetmez. Her arama yaptığınızda, site sizi yeni bir ziyaretçi olarak görür. Bu sayede, geçmiş aramalarınıza dayalı fiyat artışlarından korunmuş olursunuz. Uçak bileti aramaya başlamadan önce tarayıcınızda yeni bir gizli pencere açmayı alışkanlık haline getirin.
2. Tarayıcı Çerezlerini Düzenli Olarak Temizleyin
Gizli modu kullanmayı unutsanız bile, düzenli olarak tarayıcınızın çerezlerini ve önbelleğini temizleyerek takip edilmenin önüne geçebilirsiniz. Bu, sadece uçak bileti ararken değil, genel internet kullanımınızda da gizliliğinizi artıran iyi bir alışkanlıktır.
Adım Adım Tarayıcı Verilerini Temizleme (Google Chrome Örneği)
- Tarayıcınızın sağ üst köşesindeki üç noktaya tıklayın.
- "Ayarlar" menüsünü seçin.
- Soldaki menüden "Gizlilik ve güvenlik" sekmesine gidin.
- "Tarama verilerini temizle" seçeneğine tıklayın.
- Açılan pencerede "Çerezler ve diğer site verileri" ile "Önbelleğe alınan resimler ve dosyalar" kutucuklarını işaretleyin.
- "Verileri temizle" butonuna basın.
Bu basit adımlar, havayollarının size özel fiyat artışları yapmasını engelleyerek ucuz uçak bileti bulma şansınızı artırır.
Alternatif Rotalar ve Havalimanları ile Ucuz Uçak Bileti Bulmak
Bazen en ucuz yol, en bariz olan değildir. Seyahat planınızda küçük değişiklikler yaparak ve alternatifleri değerlendirerek büyük tasarruflar yapabilirsiniz. Gideceğiniz yere ulaşmanın birden fazla yolu olduğunu unutmayın.
- Yakındaki Havalimanlarını Kontrol Edin: Gideceğiniz şehirde veya yakınında birden fazla havalimanı varsa, hepsini kontrol edin. Genellikle şehir merkezinden biraz daha uzakta olan ikincil havalimanları, bütçe dostu havayolları tarafından kullanılır ve bu da bilet fiyatlarını ciddi oranda düşürür. Örneğin, Paris'e giderken sadece Charles de Gaulle (CDG) yerine Orly (ORY) veya Beauvais (BVA) havalimanlarını da aramanıza ekleyin. Aradaki fiyat farkı, şehir merkezine yapacağınız ek ulaşım masrafından çok daha fazla olabilir.
- Aktarmalı Uçuşları Değerlendirin: Direkt uçuşlar konforlu olsa da, genellikle en pahalı seçenektir. Tek bir aktarma yaparak yüzlerce lira tasarruf etmeniz mümkün. Özellikle uzun mesafeli uçuşlarda, aktarmalı seçenekler bütçenizi önemli ölçüde rahatlatabilir. Karşılaştırma siteleri, aktarma sürelerini ve toplam yolculuk süresini net bir şekilde gösterir, böylece size en uygun seçeneği bulabilirsiniz.
- Kendi Aktarmanızı Yaratın (Self-Connect): Bu biraz daha ileri düzey bir tekniktir, ancak büyük tasarruflar sağlayabilir. Bazen A şehrinden C şehrine gitmek için, A'dan B'ye ve B'den C'ye iki ayrı bilet almak, tek bir aktarmalı biletten daha ucuza gelebilir. Bu yöntemi kullanırken dikkatli olmanız gerekir. İlk uçuşunuz rötar yaparsa ikinci uçuşu kaçırma riskiniz vardır ve havayolunun sizi bir sonraki uçağa alma zorunluluğu bulunmaz. Bu nedenle, kendi aktarmanızı yapıyorsanız, uçuşlar arasında en az 3-4 saatlik bir boşluk bıraktığınızdan emin olun.
Havayolu Fırsatları ve Mil Programları: Sadakatin Karşılığı
Karşılaştırma siteleri harika olsa da, bazen en iyi fırsatlar doğrudan havayollarının kendisinden gelir. Havayollarıyla doğrudan bir ilişki kurmak, size özel indirimler ve avantajlar sağlayabilir.
E-posta Bültenlerine Abone Olun: Sık kullandığınız veya seyahat etmeyi planladığınız havayollarının e-posta bültenlerine kaydolun. Havayolları, yeni rotalarını, özel kampanyalarını ve anlık indirimlerini (flash sales) ilk olarak bu bültenler aracılığıyla duyurur. Gelen kutunuza düşen bir e-posta, hayalinizdeki tatil için harika bir fırsatın habercisi olabilir.
Sosyal Medyada Takip Edin: Havayolları, Twitter, Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarını aktif olarak kullanır. Takipçilerine özel yarışmalar düzenleyebilir veya sadece 24 saat geçerli olan özel promosyon kodları paylaşabilirler. Bu hesapları takipte kalarak bu fırsatları kaçırmayın.
Sadakat (Mil) Programlarına Katılın: Sık seyahat etmeseniz bile, havayollarının sadakat programlarına (frequent flyer programs) üye olmak tamamen ücretsizdir ve uzun vadede size büyük faydalar sağlayabilir.
- Her uçuştan mil/puan kazanırsınız.
- Biriken millerle bedava bilet alabilir veya mevcut biletinizin sınıfını yükseltebilirsiniz (ekonomi-business).
- Havayollarının anlaşmalı olduğu bankaların kredi kartlarını kullanarak yaptığınız günlük harcamalardan bile mil kazanabilirsiniz.
- Bazı programlar, otel konaklamaları ve araba kiralamaları için de mil kazandırır.
Uzmanlardan Ekstra Püf Noktaları ve İpuçları
Temel stratejileri öğrendikten sonra, ucuz uçak bileti bulma oyununda seviye atlamanızı sağlayacak birkaç uzman taktiği daha var:
Tek Yön Biletleri Arayın: Gidiş-dönüş bilet almak genellikle daha mantıklı gibi görünse de, her zaman en ucuz seçenek değildir. Bazen A havayolu ile tek yön gidiş ve B havayolu ile tek yön dönüş bileti almak, tek bir şirketten gidiş-dönüş almaktan daha ucuza gelebilir. Karşılaştırma sitelerinde arama yaparken "tek yön" seçeneğini de mutlaka deneyin.
Bütçe Dostu Havayollarının Ek Ücretlerine Dikkat Edin: Ryanair, EasyJet, Pegasus gibi bütçe dostu (low-cost) havayolları, inanılmaz derecede ucuz başlangıç fiyatları sunabilir. Ancak bu fiyatlara genellikle sadece küçük bir el çantası dahildir. Seçtiğiniz koltuk, yanınıza aldığınız valiz, uçakta yediğiniz sandviç gibi her şey için ek ücret talep ederler. Rezervasyon yaparken toplam maliyeti hesapladığınızdan emin olun. Aksi takdirde, bilet fiyatı başta ucuz görünse de, ekstralarla birlikte geleneksel bir havayolundan daha pahalıya gelebilir.
| Hizmet | Pegasus | Ryanair | EasyJet |
|---|---|---|---|
| El Bagajı (Kabin Boy) | Genellikle Ücretli (Pakete Göre Değişir) | Ücretli (Priority ile Mümkün) | Ücretli (Sadece küçük çanta ücretsiz) |
| Kayıtlı Bagaj (20kg) | ~250-500 TL | ~25-50 EUR | ~20-45 GBP |
| Standart Koltuk Seçimi | ~100-250 TL | ~8-20 EUR | ~5-15 GBP |
Hata Fiyatlarını (Error Fares) Kollayın: Çok nadir de olsa, havayolları veya seyahat acenteleri sistemlerine yanlışlıkla çok düşük fiyatlar girebilir. Örneğin, 10.000 TL'lik bir biletin 1.000 TL'ye listelenmesi gibi. Bu "hata fiyatları" genellikle çok kısa sürede düzeltilir. Secret Flying veya Scott's Cheap Flights gibi bu tür fırsatları duyuran web sitelerini takip ederek bu inanılmaz indirimleri yakalama şansınız olabilir. Eğer böyle bir bilet bulursanız, düşünmeden hemen alın!
Sıkça Sorulan Sorular
Uçak biletleri en ucuz hangi gün olur?
Genel olarak, uçak biletleri hafta ortasında daha ucuzdur. Salı ve Çarşamba günleri, talebin en düşük olduğu zamanlar olduğu için genellikle seyahat etmek için en ekonomik günlerdir. Cuma ve Pazar ise talebin en yüksek olduğu ve dolayısıyla fiyatların en pahalı olduğu günlerdir.
Bilet fiyatları gece düşer mi?
Bu yaygın bir efsanedir. Uçak bileti fiyatları günün belirli bir saatinde sistematik olarak düşmez veya yükselmez. Fiyatlar, talebe, doluluk oranına ve rekabete göre günün her saati dinamik olarak değişebilir. Fiyatları takip etmek için en iyi yöntem, belirli bir saate odaklanmak yerine fiyat alarmı kurmaktır.
Uçak bileti almak için en uygun saat var mı?
Belirli bir "en uygun saat" yoktur. Ancak bazı seyahat uzmanları, havayollarının sistemlerini genellikle gece yarısı veya sabaha karşı güncellediğini ve bu saatlerde yeni promosyonların sisteme girebileceğini öne sürmektedir. Yine de bu kanıtlanmış bir kural değildir ve en güvenilir yöntem, fiyatları bir süre takip etmektir.
Fiyat alarmı kurmak gerçekten işe yarıyor mu?
Kesinlikle evet. Fiyat alarmı, ucuz uçak bileti bulmak için en etkili araçlardan biridir. Fiyatları manuel olarak her gün kontrol etmek yerine, sistemin sizin için çalışmasını sağlar. İlgilendiğiniz rotada bir kampanya olduğunda veya fiyatlar genel olarak düştüğünde anında haberdar olursunuz ve fırsatı kaçırmazsınız.
VPN kullanmak uçak bileti fiyatlarını düşürür mü?
Bazen evet. Havayolları, bulunduğunuz ülkeye göre farklı fiyatlar gösterebilir. Örneğin, aynı uçuş için Türkiye'den yapılan bir arama ile Almanya'dan yapılan bir arama farklı sonuçlar verebilir. VPN (Sanal Özel Ağ) kullanarak konumunuzu farklı bir ülke olarak göstermek, daha ucuz fiyatlar bulmanızı sağlayabilir. Özellikle havayolunun kendi ülkesinden arama yapmak bazen daha iyi sonuçlar verebilir. Bu, denemeye değer bir ileri düzey tekniktir.
Sonuç: Akıllı Planlama ile Hayallerinize Uçun
Gördüğünüz gibi, ucuz uçak bileti bulmak bir şans oyunu değil, bilinçli bir strateji ve planlama sürecidir. Esnek tarihler belirlemek, doğru karşılaştırma araçlarını kullanmak, ne zaman rezervasyon yapacağınızı bilmek ve havayollarının dijital taktiklerine karşı hazırlıklı olmak, seyahat bütçenizde devasa bir fark yaratabilir. Unutmayın, en pahalı bilet, plansız ve son dakikada alınan bilettir.
Bu rehberde paylaşılan püf noktalarını uygulayarak, bir sonraki seyahatinizde önemli ölçüde tasarruf edebilir ve artan bütçenizi yeni deneyimler yaşamak, lezzetli yemekler tatmak veya konaklamanızı güzelleştirmek için kullanabilirsiniz. Seyahat etmek, dünyayı keşfetmek ve yeni anılar biriktirmek için en güzel yollardan biridir ve yüksek bilet fiyatlarının buna engel olmasına izin vermemelisiniz. Şimdi bu taktikleri kullanarak bir sonraki seyahatiniz için en uygun uçak biletini aramaya başlayın ve hayallerinizdeki tatile bir adım daha yaklaşın!

Yorumlar 0
Bu makaledeki 0 yorum kullanıcılarımızın deneyimlerini yansıtmaktadır.
Henüz yorum yapılmamış
Bu makale hakkındaki düşüncelerinizi paylaşan ilk kişi olun!
Yorumunuzu Paylaşın
Düşüncelerinizi bizimle paylaşın ve tartışmaya katılın.