Uyuz Nedir? Belirtileri, Bulaşma Yolları ve Tedavisi

Uyuz, **Sarcoptes scabiei** adı verilen bir akarın ciltte yaşamasından kaynaklanan bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Bu akarlar, ciltte tüneller açarak yumurta bırakır ve bu yumurtalardan çıkan larvalar da ciltte yaşamaya başlar. Uyuz, özellikle yakın temasın olduğu ortamlarda hızla yayılır ve şiddetli kaşıntıya neden olur.

Uyuzun Belirtileri Nelerdir?

Uyuzun en karakteristik belirtisi şiddetli kaşıntıdır. Bu kaşıntı, özellikle geceleri daha da artar. Kaşıntıya ek olarak uyuzda aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

• Ciltte kızarıklıklar ve döküntüler: Özellikle parmak araları, bilekler, dirsekler, ayak bilekleri, bel, göbek çevresi ve genital bölgede küçük, kırmızı, kabarık lezyonlar oluşur.
• Tüneller: Uyuz akarlarının cilt içinde oluşturduğu ince, kıvrımlı tüneller gözle görülebilir. Bu tüneller genellikle beyaz veya gri renktedir ve çizgi şeklindedir.
• Püstüller: Kaşıntı nedeniyle oluşan çizikler sonucu enfekte olabilen küçük, irin dolu kabarcıklar.
• Kabuklar: Kaşıntı nedeniyle oluşan çiziklerin kabuk bağlaması.

Bebeklerde ve yaşlılarda uyuz belirtileri yetişkinlere göre farklılık gösterebilir. Bebeklerde döküntüler genellikle yüz, avuç içi ve ayak tabanlarında görülürken, yaşlılarda ise kaşıntı daha az belirgin olabilir.

Uyuz Nasıl Bulaşır?

Uyuz, genellikle yakın temas yoluyla bulaşır. En sık görülen bulaşma yolları şunlardır:

• Ciltten cilde temas:** Enfekte bir kişiyle doğrudan temas etmek.
• Ortak eşya kullanımı:** Enfekte bir kişinin kullandığı çarşaf, havlu, kıyafet gibi eşyaları kullanmak.
• Cinsel ilişki:**** Enfekte bir kişiyle cinsel ilişkiye girmek.

Uyuz, kalabalık ve hijyen koşullarının yetersiz olduğu yerlerde (örneğin, kreşler, okullar, bakım evleri) daha kolay bulaşabilir.

Uyuz Teşhisi

Uyuz teşhisi, bir dermatolog tarafından ciltten alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesiyle konulur. Doktor, ciltte görülen tipik lezyonlar ve hasta öyküsü de göz önünde bulundurarak teşhisi doğrulayabilir.

Uyuz Tedavisi

Uyuz tedavisinde, tüm vücuda sürülen özel kremler veya losyonlar kullanılır. Bu ilaçlar, uyuz akarlarını ve yumurtalarını öldürür. Tedavi sırasında tüm aile bireylerinin ve yakın temas halinde olan kişilerin de tedavi edilmesi önemlidir. Ayrıca, bulaşmış eşyaların yüksek sıcaklıkta yıkanması veya bir süre kullanılmaması gerekir.

Uyuzun Komplikasyonları

Uyuzun en sık görülen komplikasyonu bakteriyel enfeksiyondur. Kaşıntı nedeniyle oluşan çizikler, bakterilerin cilde girmesine ve iltihaplanmaya neden olabilir. Ayrıca, uyuz psikolojik olarak da olumsuz etkiler yaratabilir. Kaşıntı, uykusuzluk, stres ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir.

Uyuzun Önlenmesi

Uyuzdan korunmanın en etkili yolu, enfekte kişilerle yakın temastan kaçınmaktır. Ayrıca, kişisel hijyene dikkat etmek, ortak kullanılan eşyaları paylaşmamak ve yatak takımlarını sık sık değiştirmek de önemlidir.

**Önemli Not:** Uyuz bulaşıcı bir hastalıktır. Bu nedenle, uyuz belirtileri fark ettiğinizde mutlaka bir dermatoloğa başvurmalısınız.